حاصلخیزی خاک در واقع شاخص کیفیت خاک است که آن را قادر می سازد تا ترکیبات را در مقادیر کافی و تعادل مناسب برای رشد گیاهان در زمانی که عوامل دیگر (مانند نور، رطوبت، دما و ساختار خاک) مساعد هستند، فراهم کند. در مواردی که حاصلخیزی خاک مناسب نیست، مواد طبیعی یا سنتز شده برای تامین مواد غذایی مورد نیاز گیاه به خاک اضافه می‌شوند تا حاصلخیزی طبیعی خاک را افزایش دهند و جایگزین عناصر شیمیایی گرفته شده از خاک توسط محصولات قبلی شوند، این مواد اصطلاحا کود کشاورزی نامیده می شوند. به عبارت دیگر کود کشاورزی شامل هر ماده آلی یا معدنی، ارگانیک یا شیمیایی است که بتواند شرایط رشد مطلوب گیاه را تأمین کند.
گیاهان به حداقل 16 عنصر نیاز دارند که مهمترین آنها کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، فسفر، گوگرد، پتاسیم، کلسیم و منیزیم است. گیاهان کربن را از جو و هیدروژن و اکسیژن را از آب بدست می آورند. سایر مواد مغذی نیز از خاک گرفته می شود. گیاهان حاوی عناصرسدیم، ید، کبالت، سیلیکون و آلومینیوم هم هستند، اما ظاهراً این عناصر برای رشد گیاه ضروری نمی‌باشند. لازم به ذکر است هنگامی که ذخایر موجود یک ماده مغذی در گیاه کاهش می‌یابد، فقدان آن به یک عامل محدود کننده در رشد تبدیل می شود. البته باید توجه داشت مقادیر بیش از حد برخی از مواد مغذی نیز ممکن است باعث ایجاد سمیت و کاهش عملکرد درگیاه شود.
هیومیک اسید، به طور طبیعی، بخشی از چرخه طبیعت و جانداران موجود در خاک است و در چرخه آبی اقیانوس ها و رودخانه ها نیز یافت می شود. اسیدهای هیومیک جزء اصلی قابل استخراج مواد هیومیک خاک هستند و ممکن است برای قرن ها در خاک دست نخورده باقی بماند. هیومیک اسید، زیر شاخه مواد هیومیک محسوب می شود؛ سایر ترکیبات آلی این گروه عبارتند از: هیومین و فولویک اسید.
مواد هیومیک ترکیبات آلی طبیعی پیچیده‌ای هستند که در خاک از بقایای گیاهی، با فرآیند هوم‌سازی تشکیل می‌شوند. مواد هوموسی مجموعه پیچیده ای از مواد بی شکل قهوه ای تا تیره رنگ هستند که در طی تجزیه بقایای گیاهی و حیوانی توسط میکروارگانیسم ها، در شرایط هوازی و بی هوازی، در خاک، کمپوست، باتلاق ذغال سنگ نارس و حوضه های آبی منشأ می گیرند. بین ماده آلی خاک و هوموس تفاوت وجود دارد در واقع هوموس یک اصطلاح کلی است که گروهی از مواد هومیک مجزا اما متمایز را توصیف می کند درحالیکه ماده آلی خاک موادی هستند که با سرعت های مختلف در زمین تجزیه می شوند.
اسید فولویک: یک ماده هیومیکی قهوه ای مایل به زرد تا زرد رنگ زرد که در هر شرایط pH در آب محلول است و وزن مولکولی کمی نسبت به هیومیک اسید دارد
هومین: یک ماده هیومیک سیاه رنگ که در هیچ pH ای از آب محلول نیست، وزن مولکولی بالایی دارد و هرگز در محصولات اسید هیومیک مایع استخراج شده از پایه، یافت نمی شود. هومین ها سیاه رنگ هستند.
اسیدهای هیومیک به عنوان واسطه ای برای انتقال مواد مغذی از خاک به گیاه بسیار مهم هستند زیرا می توانند مواد مغذی را نگه دارند و از شسته شدن آنها جلوگیری کنند. اسیدهای هیومیک به ریشه گیاه متصل می شوند. وقتی به ریشه می رسند، آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به همراه می آورند