کودهای مایع به دلیل خاصیتهای ویژهای که دارند، برای گیاهان گلخانهای و گیاهان زینتی بسیار مناسب هستند. این کودها معمولاً به صورت محلول در آب به گیاهان عرضه میشوند و مزایای زیادی برای رشد و سلامت این نوع گیاهان دارند. در ادامه، به بررسی مزایای استفاده از کود مایع برای این گیاهان پرداخته میشود.
1. جذب سریعتر مواد مغذی
کودهای مایع بهطور مستقیم به ریشه یا برگهای گیاهان منتقل میشوند و مواد مغذی موجود در آنها سریعتر و بهراحتی توسط گیاه جذب میشود. این امر بهویژه در گیاهان گلخانهای و زینتی که نیاز به تأمین سریع مواد مغذی دارند، بسیار مؤثر است. در مقایسه با کودهای جامد، کودهای مایع به دلیل قابل حل بودن، زمان جذب کوتاهتری دارند و گیاهان به سرعت میتوانند از آنها بهرهبرداری کنند.
2. دقت در تأمین مواد مغذی
کودهای مایع بهدلیل قابلیت حل شدن در آب، میتوانند مواد مغذی را به نسبت دقیقتری به گیاهان عرضه کنند. این ویژگی به کشاورزان این امکان را میدهد که مقدار دقیق مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را تأمین کنند، بهویژه در گیاهان گلخانهای که شرایط رشد آنها معمولاً در محیطهای کنترلشده قرار دارد و نیاز به دقت در تغذیه دارند.
3. تنظیم آسان میزان تغذیه
یکی از مزایای مهم کود مایع این است که میتوان به راحتی میزان مصرف آن را تنظیم کرد. در صورتی که گیاهان زینتی یا گلخانهای به تأمین مقدار خاصی از یک عنصر مغذی نیاز داشته باشند، کود مایع این امکان را فراهم میآورد که مقدار دقیقتری از آن عنصر به گیاه داده شود. این ویژگی برای اطمینان از سلامت و رشد مطلوب گیاهان بسیار مفید است.
4. کاربرد آسان و راحت
کودهای مایع معمولاً به راحتی قابل استفاده هستند و میتوان آنها را به صورت محلول در آب آبیاری یا بهصورت پاشش روی برگهای گیاهان اعمال کرد. در گیاهان گلخانهای که معمولاً در سیستمهای آبیاری قطرهای یا آبیاری زیر سطحی قرار دارند، استفاده از کود مایع باعث میشود که مواد مغذی بهطور یکنواخت به تمام قسمتهای ریشه و گیاه برسد.
استفاده از هیومیک اسید میتواند تأثیرات مختلفی بر pH خاک داشته باشد، که بهطور عمده به نوع خاک، شرایط محیطی و میزان هیومیک اسید استفاده شده بستگی دارد. در اینجا به برخی از تأثیرات کلیدی هیومیک اسید بر pH خاک پرداخته میشود:
1) تعدیل pH خاک:
هیومیک اسیدها به دلیل داشتن گروههای عملکردی مختلف مانند کربوکسیل و فنولیک، توانایی بالایی در تبادل یونها دارند. این خاصیت باعث میشود که هیومیک اسیدها بتوانند در خاکهای قلیایی، با انتشار یونهای هیدروژن(H+) pH خاک را کاهش دهند و در خاکهای اسیدی با تشکیل کمپلکسهای پایدار با یونهای فلزی، از اسیدیته بیشتر خاک جلوگیری کنند. به عبارت دیگر، هیومیک اسید بهعنوان یک ماده بافر عمل کرده و pH خاک را به سمت محدوده خنثیتر هدایت میکند.
2) افزایش ظرفیت بافری خاک:
هیومیک اسیدها به افزایش ظرفیت بافری خاک کمک میکنند، به این معنا که توانایی خاک برای مقابله با تغییرات ناگهانی pH افزایش مییابد. این ویژگی بهویژه در خاکهایی که بهطور طبیعی دارای ظرفیت بافری پایینی هستند، مانند خاکهای شنی، اهمیت بیشتری پیدا میکند. هیومیک اسیدها میتوانند تغییرات ناگهانی pH را جذب کرده و از تأثیرات منفی آنها بر رشد گیاهان جلوگیری کنند.
3) اثرگذاری بر pH در ناحیه ریزوسفر:
هیومیک اسیدها با افزایش فعالیتهای میکروبی و زیستی در ناحیه ریزوسفر (ناحیه نزدیک به ریشههای گیاه)، میتوانند بهصورت غیرمستقیم بر pH این ناحیه تأثیر بگذارند. فعالیتهای میکروبی، از جمله تولید اسیدهای آلی و سایر متابولیتها، میتواند منجر به تغییرات محلی در pH شود که این تغییرات میتوانند جذب مواد مغذی را برای گیاهان بهبود بخشند.
4) کاهش اثرات منفی pH های نامناسب:
در خاکهای با pH های بسیار بالا یا پایین، دسترسی گیاهان به مواد مغذی اساسی مانند آهن، فسفر و منگنز کاهش مییابد. هیومیک اسید میتواند با تعدیل pH و همچنین با تشکیل کمپلکسهای محلول با این مواد مغذی، دسترسی گیاه به آنها را در شرایط pH نامناسب افزایش دهد.
در مجموع، کود هیومیک اسید با تأثیر بر pH خاک و افزایش ظرفیت بافری، میتواند محیط مناسبی برای رشد و تغذیه گیاهان فراهم کند و از بروز مشکلات ناشی از pH های نامناسب جلوگیری نماید.
اسیدهای هیومیک از نظر شیمیایی خواص خاک را تغییر می دهد:
با تنظیم مقدار pH خاک ،خاک های اسیدی و قلیایی را خنثی می کند .
بهبود و بهینه سازی جذب مواد مغذی و آب توسط گیاهان می شود.
خاصیت بافری خاک را افزایش می دهد.
به عنوان کلات کننده طبیعی برای یون های فلزی در شرایط قلیایی عمل می کند و باعث جذب یونهای فلزی توسط ریشه می شود.
سرشار از مواد آلی و معدنی ضروری برای رشد گیاه است.
کودهای معدنی محلول در آب را در نواحی ریشه حفظ کرده و آبشویی آنها را کاهش می دهد.
اسید هیومیک ظرفیت تبادل کاتیونی بسیار بالایی که دارند این خاصیت باعث جذب عناصر مغذی مورد نیاز گیاه (N، P، K + Fe، Zn و غیره) به شکل قابل دسترس میشود، همچنین مواد سمی خاک را از دسترس گیاه خارج میکند، جذب نیتروژن (ازت) در گیاه نیزافزایش میدهد و واکنش فسفر با (Ca، Fe، Mg و Al) را کاهش می دهد تا فسفر به فرم قابل استفاده برای گیاه جذب شود: کاهش واکنش فسفر با این عناصر می تواند سبب جذب بیشتر کودهای معدنی گردد همچنین دی اکسید کربن از کربنات کلسیم آزاد و امکان استفاده آن را در فتوسنتز فراهم می کند و کمک به رفع کلروز ناشی از کمبود آهن می شود.
تغییر ساختار فیزیکی خاک: کودهای شیمیایی میتوانند به بهبود ساختار فیزیکی خاک کمک کنند و باعث افزایش تولید موقت محصولات شوند.
کاهش کیفیت خاک: مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی میتواند منجر به تجمع نمکها و مواد شیمیایی در خاک شود که باعث کاهش کیفیت خاک میگردد.
کاهش فعالیت میکروارگانیسمهای مفید: استفاده مداوم از کودهای شیمیایی میتواند به کاهش تنوع و فعالیت میکروارگانیسمهای مفید در خاک منجر شود که برای سلامت خاک ضروری هستند.
کمبود عناصر معدنی: در بلندمدت، کودهای شیمیایی ممکن است به کمبود برخی عناصر معدنی ضروری مانند آهن، روی و مس در خاک منجر شوند.
برای مخلوط کردن کود مایع برای استفاده در خاک یا همراه با آب آبیاری محلول آبیاری، میتوانید این مراحل را دنبال کنید:
انتخاب کود مایع مناسب: بسته به نیاز گیاهان خود، کود مایع مناسب را انتخاب کنید. برچسب بستهبندی را بررسی نمایید تا بدانید کدام کود مایع اعم از کودهای مایع پرمصرف، کودهای مایع حاوی عناصر ریز مغذی ضروری گیاه،کودهای محرک رشد و تقویتی مایع و ....مصرف شود .
تهیه محلول کود: برای تهیه محلول کود، ابتدا یک مخزن تمیز و پر از آب مثل یک مخزن پلاستیکی را آماده کنید. توصیه میشود از آب تمیز و شیرین استفاده نمایید.
رقیق کردن کود (اگر لازم باشد): برخی کودهای مایع نسبتاً غلیظ هستند و نیاز به رقیق کردن دارند. این موضوع بسته به نوع کود مختلف متفاوت است، بنابراین دستورالعمل بستهبندی را مطالعه کنید. برای رقیق کردن، معمولاً یک قسمت از کود مایع را به چند قسمت آب اضافه کنید. به عنوان مثال، نسبت 1 به 10 به معنای این است که 1 بخش کود را به 10 بخش آب اضافه و مخلوط نمایید.
مخلوط کردن: کود مایع را به آب اضافه کنید و سپس به آرامی و با دقت آن را هم بزنید. برای این کار میتوانید از همزن یا میکسر استفاده نمایید. هدف از مخلوط کردن، حل شدن کامل کود در آب است تا یک محلول یکنواخت حاصل شود.
زمان استفاده: محلول حاصله را بلافاصله بر روی خاک گیاهان خود بریزید یا به عنوان محلول آبیاری به آن ها بدهید.
با این روش، شما میتوانید کود مایع را به درستی مخلوط کنید و به گیاهان خود ارائه دهید تا بهترین عملکرد را داشته باشند. محلول پاشی کود مایع بر روی برگها نیز میتواند یک روش موثر برای تأمین مواد مغذی به گیاهان باشد. این روش به عنوان "تغذیه برگی" شناخته میشود و دارای مزایای متعددی است.