کود میکرو به عنوان یکی از بهترین کودهای موجود برای کشاورزی شناخته میشود که نقش بسیار مهم و مؤثری در بهبود سلامت خاک و رشد گیاهان دارد. اما امروزه در اثر استفاده نادرست از این کودها شاهد ایجاد آلودگی و اثرات منفی بر روی محیط زیست هستیم. از این رو استفاده از این کودها بایستی مطابق با مقررات و استانداردهای مشخص انجام شود.
بررسی استانداردهای ملی تولید و استفاده از کودهای میکرو
به دلیل اهمیت این موضوع بسیاری از کشورها برای کنترل کیفیت و ایمنی کودهای استفاده شده در بخش کشاورزی و باغداری، مقررات و استانداردهایی را وضع کردهاند. در کشور ایران نیز مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران (ISIRI) و وزارت جهاد کشاورزی وظیفه نظارت بر تولید و توزیع کودها را بر عهده دارند.
کودهای آلی تاثیر به سزایی بر روی حاصلخیزی خاک و رشد مطلوب گیاهان دارد. در زیر تعدادی از این مزایا و فواید این کود بر روی خاک و گیاه را بررسی میکنیم:
اثر کودهای آلی بر روی خاک
1. اصلاح ساختار خاک: استفاده از کودهای آلی منجر به افزایش محتوای ماده آلی در خاک می شود. ماده آلی به عنوان یک منبع غذایی برای میکروارگانیسم ها و جانداران خاک عمل میکند و باعث افزایش ظرفیت نگهداری آب، افزایش تهویه خاک و بهبود ساختار خاک می گردد.
2. افزایش نفوذ پذیری خاک: استفاده از کودهای آلی مانند کمپوست می تواند بهبود ساختار خاک را تسهیل کند. مواد آلی در کودهای آلی که سبب افزایش نفوذپذیری خاک می شوند. این امر باعث افزایش تهویه و زهکشی خاک می گردد و در نتیجه رشد و توسعه بهتر گیاهان را تسهیل میکند.
3. افزایش حاصلخیزی خاک: کودهای آلی حاوی عناصر مغذی اصلی مورد نیاز گیاهان مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. استفاده مداوم از کودهای آلی به مرور زمان باعث افزایش حاصلخیزی خاک می شود و تغذیه مناسبی برای گیاهان را فراهم میکند.
4. حفظ رطوبت خاک: کودهای آلی مانند کمپوست می تواند به حفظ رطوبت خاک کمک کند. این نوع کود باعث تشکیل ساختار پایدار خاک و خاک را در برابر نور خورشید و باد محافظت می نماید. این امر منجر به کاهش تبخیر آب از خاک و افزایش نگهداری رطوبت در محیط ریشه گیاه می شود.
5. کاهش فرسایش خاک: استفاده از کودهای آلی می تواند به کاهش فرسایش خاک کمک کند. خاک هایی که با کودهای آلی تقویت شده اند، ساختاری مستحکم تر و پایدار تری دارند و در آبشویی خاک وحرکت باد مقاومت بیشتری نشان می دهند. این امر باعث کاهش فرسایش خاک میشود.
استفاده از کود کامل NPK برای تمامی مراحل رشد گیاه میتواند مفید باشد، اما باید به چند نکته توجه داشت:
1) ترکیبات مختلف در مراحل مختلف رشد:
مرحله رشد و توسعه برگها و ساقهها: گیاهان در این مرحله به نیتروژن بیشتری نیاز دارند. نیتروژن به توسعه برگها و ساقهها کمک میکند.
مرحله گلدهی و میوهدهی: در این مرحله، گیاه به فسفر و پتاسیم بیشتری نیاز دارد. فسفر به توسعه ریشهها و گلها کمک میکند، در حالی که پتاسیم به بهبود کیفیت میوهها و مقاومت به بیماریها کمک میکند.
2) تناسب عناصر غذایی:
کود کامل معمولاً شامل نیتروژن، فسفر و پتاسیم است که به اختصار NPK نامیده میشود. نسبتهای مختلفی از NPK در کودهای مختلف وجود دارد و باید مناسب با نیازهای گیاه در هر مرحله انتخاب شوند.
3) نیازهای خاص گیاه:
برخی گیاهان نیازهای خاصی دارند که ممکن است با کود کامل معمولی برآورده نشود. در این موارد، ممکن است نیاز به افزودن عناصر غذایی خاصی مانند کلسیم، منیزیم یا عناصر کمیاب (مانند آهن، روی و منگنز) باشد.
4) خطرات استفاده نادرست:
استفاده بیش از حد از کود میتواند به تجمع نمکها در خاک منجر شود که به سلامت گیاه آسیب میزند.
استفاده ناکافی از کود میتواند منجر به کمبود عناصر غذایی و کاهش رشد و تولید محصول شود.
پیشنهاد میکنیم برای هر مرحله رشد گیاه، کود مناسب آن مرحله را انتخاب کنید و از توصیههای کارشناسان کشاورزی و آزمایشهای خاک برای تعیین نیازهای دقیق گیاه استفاده نمایید. استفاده از کودهای تخصصی برای هر مرحله رشد میتواند به حداکثر رساندن عملکرد و کیفیت محصول کمک کند.
برای درختان میوه و مرکبات 5 تا 10 کیلوگرم در هکتار برای مصرف با آب آبیاری و 3 تا 5 کیلوگرم در هزار لیتر آب به صورت محلول پاشی است.
برای صیفی و سبزیجات و گیاهان زراعی 5 تا 7 کیلوگرم در هکتار برای مصرف با آب آبیاری و 2 تا 3 کیلوگرم در هزار لیتر آب به صورت محلول پاشی استفاده میشود.
برای گلخانهها 1 تا 2 کیلوگرم در هزار لیتر آب مصرف میشود.
برای گلهای آپارتمانی نیز با توجه به وضعیت خاک و محیط کشت میزان مصرف کود نیترات کلسیم تعیین میشود. اما، به طور کلی ۲ تا ۴ قاشق غذاخوری از آن را دریک گالن آب میتوان مصرف نمود.
شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نحوه، شیوه و میزان مصرف کود نیترات کلسیم با کارشناسان سپانه در ارتباط باشید.
انواع کودهای دامی به عنوان یکی از مهمترین انواع کود آلی به شرح زیر هستند:
1- کود گاوی
کود گاوی از فضولات گاو تهیه میشود و حاوی نیتروژن، فسفر، پتاسیم و مواد آلی است. نسبت عناصر در کود گاوی به طور معمول نیتروژن (N) 1.5، فسفر (P) 0.5 و پتاسیم (K) 1 است. این کود به تدریج تجزیه میشود و تغذیه طولانیمدتی را برای گیاهان فراهم میکند.
مزایا: بهبود ساختار خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب، افزودن مواد آلی.
معایب: امکان ایجاد بوی ناخوشایند و وجود بذر علفهای هرز.
زمان مصرف: بهترین زمان مصرف کود گاوی در فصل پاییز و زمستان است، زیرا زمان کافی برای تجزیه و آزادسازی عناصر مغذی دارد.
2- کود گوسفندی
کود گوسفندی از فضولات گوسفند به دست میآید و غنی از نیتروژن و پتاسیم است. نسبت عناصر در این کود معمولاً نیتروژن (N) 3، فسفر (P) 1 و پتاسیم (K) 2 است.
مزایا: سرعت تجزیه سریعتر نسبت به کود گاوی، مناسب برای گیاهان نیازمند نیتروژن.
معایب: احتمال سوختگی گیاهان در صورت استفاده زیاد.
زمان مصرف: مناسبترین زمان مصرف کود گوسفندی در فصل بهار و تابستان است، زیرا گیاهان به سرعت از عناصر آن استفاده میکنند.
3- کود ماهی
کود ماهی از ضایعات ماهی تهیه میشود و حاوی نیتروژن، فسفر و مقدار زیادی مواد آلی است. نسبت عناصر در این کود معمولاً نیتروژن (N) 5، فسفر (P) 2 و پتاسیم (K) 2 است.
مزایا: غنی از عناصر ریزمغذی، تقویت رشد سریع گیاهان.
معایب: بوی نامطبوع و هزینه بالا.
زمان مصرف: بهترین زمان مصرف کود ماهی در فصل بهار و اوایل تابستان است، زیرا گیاهان در این فصول به رشد سریعی نیاز دارند.