کودهای میکرو عمدتا حاوی عناصر ریز مغذی آهن، مس، منگنز، روی و بر می باشند که این میکرو المنت ها برای گیاهان بسیار ضروری است. کود میکرو به سرعت، کمبود عنصر غذایی مورد نظر در گیاه را برطرف میکند. در زیر، تعدادی از انواع کودهای میکرو را بررسی میکنیم:
1. کود میکرو آهن (Fe):
آهن در فعالیت کلروفیل های گیاه و رشد ریشه نقش مهمی دارد. کمبود آهن می تواند باعث لکه هایی با رنگ غیرطبیعی در برگ ها، روشن شدن برگ های جدید، کاهش فعالیت کلروفیل و رشد نامناسب گیاهان شود. کود میکرو آهن معمولا به صورت پودر یا محلول قابل اسپری در بازار موجود است.
2. کود میکرو روی (Zn):
روی نقش مهمی در فعالیت آنزیم ها، تنظیم رشد و توسعه ریشه دارد. کمبود روی می تواند باعث کاهش عملکرد گیاهان و رشد ضعیف گیاه شود. در واقع با کمبود روی گیاه نمی تواند آب و مواد غذایی دریافتی از ریشه را به صورت مناسب به برگ ها و گل های گیاه انتقال دهد.
3. کود میکرو منگنز (Mn):
منگنز نقش مهمی در فتوسنتز، تنظیم رشد گیاهان و تولید انرژی دارد. کمبود منگنز می تواند باعث زردی و لکه های قهوهای در برگ ها، عدم تشکیل ریشه قوی، تغییر در رنگ گل ها، کاهش تولید کلروفیل و کاهش عملکرد گیاهان شود.
4. کود میکرو مس (Cu):
مس نقش مهمی در فعالیت آنزیم ها، تنظیم رشد و توسعه سلول ها دارد. کمبود مس می تواند به رشد نامناسب گیاهان و علائم کمبود مس مانند لکه های قهوهای در برگ ها و بیماری های مرتبط با مس منجر شود.
5. کود میکرو بور (B):
بور نقش مهمی در تنظیم رشد ریشه ها، تشکیل و نمو سلول ها و جذب عناصر غذایی دارد. کمبود بور می تواند باعث کاهش رشد نمو گیاهان، تغییر رنگ و شکل برگ ها و کاهش عملکرد گیاهان شود.
کودهای مایع به دلیل خاصیتهای ویژهای که دارند، برای گیاهان گلخانهای و گیاهان زینتی بسیار مناسب هستند. این کودها معمولاً به صورت محلول در آب به گیاهان عرضه میشوند و مزایای زیادی برای رشد و سلامت این نوع گیاهان دارند. در ادامه، به بررسی مزایای استفاده از کود مایع برای این گیاهان پرداخته میشود.
1. جذب سریعتر مواد مغذی
کودهای مایع بهطور مستقیم به ریشه یا برگهای گیاهان منتقل میشوند و مواد مغذی موجود در آنها سریعتر و بهراحتی توسط گیاه جذب میشود. این امر بهویژه در گیاهان گلخانهای و زینتی که نیاز به تأمین سریع مواد مغذی دارند، بسیار مؤثر است. در مقایسه با کودهای جامد، کودهای مایع به دلیل قابل حل بودن، زمان جذب کوتاهتری دارند و گیاهان به سرعت میتوانند از آنها بهرهبرداری کنند.
2. دقت در تأمین مواد مغذی
کودهای مایع بهدلیل قابلیت حل شدن در آب، میتوانند مواد مغذی را به نسبت دقیقتری به گیاهان عرضه کنند. این ویژگی به کشاورزان این امکان را میدهد که مقدار دقیق مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را تأمین کنند، بهویژه در گیاهان گلخانهای که شرایط رشد آنها معمولاً در محیطهای کنترلشده قرار دارد و نیاز به دقت در تغذیه دارند.
3. تنظیم آسان میزان تغذیه
یکی از مزایای مهم کود مایع این است که میتوان به راحتی میزان مصرف آن را تنظیم کرد. در صورتی که گیاهان زینتی یا گلخانهای به تأمین مقدار خاصی از یک عنصر مغذی نیاز داشته باشند، کود مایع این امکان را فراهم میآورد که مقدار دقیقتری از آن عنصر به گیاه داده شود. این ویژگی برای اطمینان از سلامت و رشد مطلوب گیاهان بسیار مفید است.
4. کاربرد آسان و راحت
کودهای مایع معمولاً به راحتی قابل استفاده هستند و میتوان آنها را به صورت محلول در آب آبیاری یا بهصورت پاشش روی برگهای گیاهان اعمال کرد. در گیاهان گلخانهای که معمولاً در سیستمهای آبیاری قطرهای یا آبیاری زیر سطحی قرار دارند، استفاده از کود مایع باعث میشود که مواد مغذی بهطور یکنواخت به تمام قسمتهای ریشه و گیاه برسد.
کودهای مایع به دلیل خاصیتهای ویژهای که دارند، برای گیاهان گلخانهای و گیاهان زینتی بسیار مناسب هستند. این کودها معمولاً به صورت محلول در آب به گیاهان عرضه میشوند و مزایای زیادی برای رشد و سلامت این نوع گیاهان دارند. در ادامه، به بررسی مزایای استفاده از کود مایع برای این گیاهان پرداخته میشود.
1. جذب سریعتر مواد مغذی
کودهای مایع بهطور مستقیم به ریشه یا برگهای گیاهان منتقل میشوند و مواد مغذی موجود در آنها سریعتر و بهراحتی توسط گیاه جذب میشود. این امر بهویژه در گیاهان گلخانهای و زینتی که نیاز به تأمین سریع مواد مغذی دارند، بسیار مؤثر است. در مقایسه با کودهای جامد، کودهای مایع به دلیل قابل حل بودن، زمان جذب کوتاهتری دارند و گیاهان به سرعت میتوانند از آنها بهرهبرداری کنند.
2. دقت در تأمین مواد مغذی
کودهای مایع بهدلیل قابلیت حل شدن در آب، میتوانند مواد مغذی را به نسبت دقیقتری به گیاهان عرضه کنند. این ویژگی به کشاورزان این امکان را میدهد که مقدار دقیق مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را تأمین کنند، بهویژه در گیاهان گلخانهای که شرایط رشد آنها معمولاً در محیطهای کنترلشده قرار دارد و نیاز به دقت در تغذیه دارند.
3. تنظیم آسان میزان تغذیه
یکی از مزایای مهم کود مایع این است که میتوان به راحتی میزان مصرف آن را تنظیم کرد. در صورتی که گیاهان زینتی یا گلخانهای به تأمین مقدار خاصی از یک عنصر مغذی نیاز داشته باشند، کود مایع این امکان را فراهم میآورد که مقدار دقیقتری از آن عنصر به گیاه داده شود. این ویژگی برای اطمینان از سلامت و رشد مطلوب گیاهان بسیار مفید است.
4. کاربرد آسان و راحت
کودهای مایع معمولاً به راحتی قابل استفاده هستند و میتوان آنها را به صورت محلول در آب آبیاری یا بهصورت پاشش روی برگهای گیاهان اعمال کرد. در گیاهان گلخانهای که معمولاً در سیستمهای آبیاری قطرهای یا آبیاری زیر سطحی قرار دارند، استفاده از کود مایع باعث میشود که مواد مغذی بهطور یکنواخت به تمام قسمتهای ریشه و گیاه برسد.
استفاده از هیومیک اسید میتواند تأثیرات مختلفی بر pH خاک داشته باشد، که بهطور عمده به نوع خاک، شرایط محیطی و میزان هیومیک اسید استفاده شده بستگی دارد. در اینجا به برخی از تأثیرات کلیدی هیومیک اسید بر pH خاک پرداخته میشود:
1) تعدیل pH خاک:
هیومیک اسیدها به دلیل داشتن گروههای عملکردی مختلف مانند کربوکسیل و فنولیک، توانایی بالایی در تبادل یونها دارند. این خاصیت باعث میشود که هیومیک اسیدها بتوانند در خاکهای قلیایی، با انتشار یونهای هیدروژن(H+) pH خاک را کاهش دهند و در خاکهای اسیدی با تشکیل کمپلکسهای پایدار با یونهای فلزی، از اسیدیته بیشتر خاک جلوگیری کنند. به عبارت دیگر، هیومیک اسید بهعنوان یک ماده بافر عمل کرده و pH خاک را به سمت محدوده خنثیتر هدایت میکند.
2) افزایش ظرفیت بافری خاک:
هیومیک اسیدها به افزایش ظرفیت بافری خاک کمک میکنند، به این معنا که توانایی خاک برای مقابله با تغییرات ناگهانی pH افزایش مییابد. این ویژگی بهویژه در خاکهایی که بهطور طبیعی دارای ظرفیت بافری پایینی هستند، مانند خاکهای شنی، اهمیت بیشتری پیدا میکند. هیومیک اسیدها میتوانند تغییرات ناگهانی pH را جذب کرده و از تأثیرات منفی آنها بر رشد گیاهان جلوگیری کنند.
3) اثرگذاری بر pH در ناحیه ریزوسفر:
هیومیک اسیدها با افزایش فعالیتهای میکروبی و زیستی در ناحیه ریزوسفر (ناحیه نزدیک به ریشههای گیاه)، میتوانند بهصورت غیرمستقیم بر pH این ناحیه تأثیر بگذارند. فعالیتهای میکروبی، از جمله تولید اسیدهای آلی و سایر متابولیتها، میتواند منجر به تغییرات محلی در pH شود که این تغییرات میتوانند جذب مواد مغذی را برای گیاهان بهبود بخشند.
4) کاهش اثرات منفی pH های نامناسب:
در خاکهای با pH های بسیار بالا یا پایین، دسترسی گیاهان به مواد مغذی اساسی مانند آهن، فسفر و منگنز کاهش مییابد. هیومیک اسید میتواند با تعدیل pH و همچنین با تشکیل کمپلکسهای محلول با این مواد مغذی، دسترسی گیاه به آنها را در شرایط pH نامناسب افزایش دهد.
در مجموع، کود هیومیک اسید با تأثیر بر pH خاک و افزایش ظرفیت بافری، میتواند محیط مناسبی برای رشد و تغذیه گیاهان فراهم کند و از بروز مشکلات ناشی از pH های نامناسب جلوگیری نماید.
اسیدهای هیومیک از نظر شیمیایی خواص خاک را تغییر می دهد:
با تنظیم مقدار pH خاک ،خاک های اسیدی و قلیایی را خنثی می کند .
بهبود و بهینه سازی جذب مواد مغذی و آب توسط گیاهان می شود.
خاصیت بافری خاک را افزایش می دهد.
به عنوان کلات کننده طبیعی برای یون های فلزی در شرایط قلیایی عمل می کند و باعث جذب یونهای فلزی توسط ریشه می شود.
سرشار از مواد آلی و معدنی ضروری برای رشد گیاه است.
کودهای معدنی محلول در آب را در نواحی ریشه حفظ کرده و آبشویی آنها را کاهش می دهد.
اسید هیومیک ظرفیت تبادل کاتیونی بسیار بالایی که دارند این خاصیت باعث جذب عناصر مغذی مورد نیاز گیاه (N، P، K + Fe، Zn و غیره) به شکل قابل دسترس میشود، همچنین مواد سمی خاک را از دسترس گیاه خارج میکند، جذب نیتروژن (ازت) در گیاه نیزافزایش میدهد و واکنش فسفر با (Ca، Fe، Mg و Al) را کاهش می دهد تا فسفر به فرم قابل استفاده برای گیاه جذب شود: کاهش واکنش فسفر با این عناصر می تواند سبب جذب بیشتر کودهای معدنی گردد همچنین دی اکسید کربن از کربنات کلسیم آزاد و امکان استفاده آن را در فتوسنتز فراهم می کند و کمک به رفع کلروز ناشی از کمبود آهن می شود.