یکی از مهمترین ویژگیهای کود هیومیک اسید، تقویت فعالیت میکروارگانیسمهای مفید در خاک است. میکروارگانیسمها نقشی اساسی در بهبود کیفیت خاک، چرخه مواد مغذی و ارتقای رشد گیاه دارند. هیومیک اسید به روشهای زیر باعث افزایش فعالیت این موجودات مفید میشود:
تامین منبع انرژی برای میکروارگانیسمها:
هیومیک اسید غنی از کربن آلی است که بهعنوان یک منبع انرژی برای میکروارگانیسمهای خاک عمل میکند. این موجودات از ترکیبات آلی موجود در هیومیک اسید برای تغذیه و تکثیر استفاده میکنند، در نتیجه جمعیت آنها افزایش مییابد.
بهبود شرایط زیستی در خاک:
هیومیک اسید باعث بهبود ساختار خاک میشود و با ایجاد فضاهای مناسب برای تبادل هوا و آب، محیطی ایدهآل برای رشد و فعالیت میکروارگانیسمها فراهم میکند. این شرایط زیستی بهتر، رشد و فعالیت این موجودات را تسریع میکند.
تحریک تولید آنزیمهای مفید:
هیومیک اسید با تحریک میکروارگانیسمها، تولید آنزیمهایی که به تجزیه مواد آلی و آزادسازی مواد مغذی در خاک کمک میکنند را افزایش میدهد. این آنزیمها شامل فسفاتازها، پروتئازها و سلولازها هستند که در دسترس بودن عناصر غذایی را بهبود میبخشند.
افزایش تنوع زیستی خاک:
هیومیک اسید باعث رشد انواع مختلف میکروارگانیسمهای مفید مانند باکتریها، قارچها و اکتینومایستها میشود. این تنوع زیستی بالاتر در خاک به تعادل اکوسیستم خاک کمک کرده و مانع از غالب شدن میکروارگانیسمهای مضر میشود.
ارتقای چرخه مواد مغذی:
میکروارگانیسمهای خاک به کمک هیومیک اسید بهتر قادر به تجزیه مواد آلی و تبدیل آنها به مواد مغذی قابل جذب برای گیاهان هستند. این چرخه مواد مغذی موجب افزایش بهرهوری خاک و بهبود تغذیه گیاه میشود.
کاهش بیماریهای خاکزاد:
با تقویت میکروارگانیسمهای مفید، رقابت با عوامل بیماریزا در خاک افزایش مییابد، که این امر باعث کاهش بیماریهای خاکزاد و حفاظت از گیاه میشود.
نتیجهگیری:
کود هیومیک اسید بهعنوان یک محرک زیستی قوی، محیط مناسبی برای رشد و فعالیت میکروارگانیسمهای مفید خاک فراهم میکند. این افزایش فعالیت میکروبی باعث بهبود حاصلخیزی خاک، تغذیه بهتر گیاه و در نهایت افزایش عملکرد و کیفیت محصول میشود. استفاده از این کود یک گام مؤثر در جهت حفظ سلامت خاک و کشاورزی پایدار است.
برای افزایش بهره وری محصولات زراعی و بهبود کیفیت آن ها از کود کشاورزی استفاده می شود. بدون کودهای کشاورزی مواد مغذی و عناصر موجود در خاک کاهش می یابند و امکان بهره وری از بین می رود. به همین دلیل باید از کودهای کشاورزی استفاده شود. روش های مختلفی برای استفاده از کودها وجود دارند؛ مانند محلول پاشی، کود دهی همراه با آبیاری و چالکود که هرکدام دارای مزایا و معایبی هستند.
1. محلول پاشی (Foliar Application)
سریع ترین و کاربردی ترین روشی که برای استفاده از کود کشاورزی وجود دارد، محلول پاشی است. در شرایطی که گیاهان دچار کمبود مواد مغذی می شوند و این امکان وجود ندارد که از طریق ریشه مواد مورد نیاز را دریافت کنند، کود دهی به روش محلول پاشی کاربرد دارد.
مزایا:
جذب سریع: با توجه به اینکه در روش محلول پاشی گیاه با کمک برگ های خود مواد مغذی را دریافت می کند، سرعت جذب بالا است و نیاز گیاه زودتر برطرف می شود.
کاهش اتلاف: در خاک های شنی و سبک بخش زیادی از مواد مغذی و عناصر مورد نیاز گیاهان هدر می روند؛ زیرا خاک توانایی نگهداری آب و مواد مغذی را ندارد. به همین دلیل استفاده از روش محلول پاشی کود کشاورزی مانع از هدر رفتن مواد مورد نیاز گیاه می شود.
نحوه اجرا:
غلظت محلول: اگر عناصر و مواد مغذی موجود در محلول بیش از نیاز گیاه باشند، برگ ها می سوزند. در محلول پاشی باید به غلظت محلول توجه شود.
زمان محلول پاشی: صبح های زود و عصرها تبخیر مایع از سطح برگ ها سرعت بیشتری دارد. به همین دلیل محلول پاشی در این زمان مناسب است تا مایع اضافی از روی سطح برگ ها تبخیر شود.
نقش در گرده افشانی و باروری
یکی از حیاتی ترین عملکرد های فسفر در گیاهان، بهبود کیفیت و سلامت گرده ها است. این عنصر به طور مستقیم در تشکیل گرده های غنی، قوی و مؤثر مشارکت دارد. گرده ها که وظیفه انتقال مواد ژنتیکی از گل های نر به گل های ماده را بر عهده دارند، بدون حضور کافی فسفر، قادر به عملکرد مناسب نخواهند بود. در نتیجه، باروری گل ها و تولید میوه های سالم با کاهش روبرو می شود.
بهبود کیفیت میوه ها
فسفر نه تنها بر افزایش تعداد میوه ها، بلکه بر کیفیت آن ها نیز تأثیر می گذارد. این عنصر در فرآیند هایی نظیر تولید قند و نشاسته، که تأمین کننده طعم و مواد مغذی میوه ها هستند، نقشی کلیدی دارد. همچنین، فسفر موجب تقویت ساختار سلولی میوه ها می شود و از تخریب و اضمحلال زودرس آن ها جلوگیری می کند.
مقاومت گیاه در برابر تنش ها و بیماری ها
گیاهانی که فسفر کافی دریافت می کنند، در برابر شرایط نامساعد مانند خشکی، دما های غیر عادی، و هجوم آفات، مقاومت بیشتری نشان می دهند. در مراحل گل دهی و تشکیل میوه، این مقاومت به گیاهان کمک می کند تا تولید خود را با کیفیت مطلوب ادامه دهند.
تقویت ریشه و جذب مواد مغذی
فسفر نقش مهمی در توسعه سیستم ریشه ای گیاه دارد. ریشه های قوی به گیاه امکان جذب بهتر آب و مواد مغذی از خاک را می دهند، که در مراحل گل دهی و تولید میوه بسیار حیاتی است. همچنین، این عنصر به گیاهان کمک می کند تا در خاک های سنگین یا کم مواد مغذی نیز عملکرد خوبی داشته باشند.
استفاده بیش از حد از انواع کود فسفر بالا، علاوه بر اینکه موجب بروز عوارض متعددی در محیط زیست می شود، می تواند سلامت گیاه را نیز به خطر بیندازد. از جمله عوارضی که ممکن است رخ دهد، عبارتند از:
بروز علائم ظاهری در گیاه: مهمترین نشانه استفاده بیش از حد از انواع کودهای فسفر بالا، بروز عوارض ظاهری از جمله تیره و پررنگ تر شدن برگ ها و سوختگی حاشیه یا نوک برگ ها است. علاوه بر این، وجود فسفر بیش از حد مورد نیاز گیاه، تاثیر معکوس خواهد داشت و موجب کاهش تعداد و کیفیت گل ها و میوه های گیاه نیز می شود.
کاهش بهره وری و رشد گیاه: در پی استفاده بیش از حد از کود فسفر بالا، فسفر موجود در خاک افزایش می یابد. این امر از یک سو، موجب کاهش رشد ریشه گیاه و از سوی دیگر، موجب بر هم خوردن تعادل مواد مغذی خاک می شود. در نتیجه، توانایی گیاه در جذب آب و سایر مواد مغذی موجود در خاک مانند روی، آهن و منگنز، کاهش خواهد یافت؛ که می تواند منجر به کاهش محصولات زراعی نیز شود.
شوری خاک و آلودگی آب ها: عارضه دیگری که در پی استفاده بیش از حد از کود فسفر بالا می تواند رخ دهد، تجمع نمک ها در خاک و در نتیجه شور شدن و غیر قابل کشت شدن خاک است. این عامل می تواند تعادل میکروارگانیسم های مفید خاک را بر هم زده و در نتیجه فرایند تجزیه و تبدیل مواد آلی خاک را مختل نماید.
علاوه بر این، ممکن است استفاده بیش از حد انواع کودهای فسفر بالا، موجب نفوذ فسفر مازاد موجود در خاک به آب های زیرزمینی یا سطحی شود. در نتیجه پدیده یوتریفیکاسیون یا رشد بیش از حد جلبک و گیاهان آبزی رخ دهد. رشد بیش از حد این گیاهان موجب کاهش اکسیژن آب و در نتیجه افزایش مرگ و میر آبزیان می شود.
باید در نظر داشته باشید که هنگام خرید سمپاش به نکات مهمی توجه کرد. از جمله مهم ترین نکاتی که هنگام تصمیم گیری برای خرید سم پاش مناسب باید در نظر گرفته شود می توان به موارد زیر اشاره نمود: